 |
|
Tổng thống Philippines Duterte. Ảnh: Independent |
"Việc ông Duterte muốn tăng thích hợp tác chính sách với vietnam về tình hình Đại dương Đông là điều dễ nắm bắt, cả nhì nước đều bị ảnh hưởng phổ thông nhất bởi chiến lược dài hạn của China ở đây. Việc giữ Bắc Kinh không quân sự hoá bãi cạn Scarborough sẽ mang lại ích lợi cho cả Manila và Hà Nội", Giáo sư Sheldon Simon, chuyên gia chính trị tại Đại học bang Arizona, Mỹ, đánh giá trong email gửi VnExpress.
Bộ Quốc phòng Philippines hôm 7/9 công bố các hình ảnh tàu TQuốc đi tham gia Scarborough, khẳng định các tàu này có khả năng hút cát và chấp hành các hoạt động khác để xây đảo nhân tạo. Bắc Kinh sau đó lên tiếng xác thực vấn đề các tàu hải cảnh tới Scarborough để "tuần tra thực thi pháp luật" nhưng phủ kiếm được yêu cầu xây dựng bãi cạn. Scarborough là khu vực tiến công cá truyền thống của Philippines, là điểm nóng tranh chấp giữa Manila và Bắc Kinh sau khi Trung Quốc chiếm đoạt giữ hồi 2012.
Giáo sư Simon cho rằng, China đang lên kế hoạch kiểm soát cái gọi là "chuỗi đảo trước tiên" ở Biển Đông, mà điểm chấm dứt phía đông có thể là bãi Scarborough. Nếu như Bắc Kinh xây căn cứ quân sự ở đó, toàn thể vùng Biển Đông có thể bị chi phối.
Toà trọng tài của Liên Hợp Quốc hồi giữa bốn tuần 7 đã bác bỏ bỏ yêu sách "con đường lưỡi bò" phi lý của TQuốc ở Biển Đông. Phán quyết này tác động khác biệt đến chủ quyền của cả Philippines và vn ở Hồ Đông.
Tiến sĩ Greg Raymond, Đại học Quốc gia Australia, nghĩ là nhì bên cam đoan sẽ san sớt quan niệm và trải nghiệm về việc làm sao đàm phán với Trung Quốc ở Hồ Đông sau khi Toà trọng tài báo cáo phán quyết. Bởi vậy, Manila và Hà Nội có thể không tuyên bố công khai về hợp tác, vì giống như các nước ASEAN khác, hai bên đang kì vọng xem Bắc Kinh sẽ khiến cho gì. Thực tại là Trung Quốc mới thông báo chưng bỏ phán quyết của toà, chưa có động thái khiêu hấn đáng kể nào ở Hồ Đông và giãi bày nhã ý sẽ hoàn tất Bộ quy tắc ứng xử trong vòng một năm.
Cảnh báo về kĩ năng Tổng thống Philippines hướng tới quan hệ gần gũi hơn với Trung Quốc, ông Prashanth Parameswaran, chuyên gia tại Đại học Tufts, Mỹ, cho nhân thức ông Duterte sẽ không biểu thị sự chắc nịch về mâu thuẫn Hồ Đông so với người tiền nhiệm Benigno Aquino.
"Tôi nghĩ rằng ông Duterte và các lãnh đạo vn sẽ luận bàn về cố gắng duy trì các nguyên tắc bình thường như tự do hàng hải, hàng không và giải quyết tranh chấp bằng giải pháp hoà bình hơn là đi tham gia các vấn đề hợp tác chi tiết. Ông Duterte sẽ tránh 'khởi hấn' trước khi thăm TQuốc vào 04 tuần đến", ông Parameswaran nói.
Đương nhiên Giáo sư Simon cho hay tới nay chế độ ngoại giao của Tổng thống Philippines chưa rõ ràng và thay đổi liên tục. Chỉ riêng trong tuần trước, sau khi tuyên bố Mỹ là đối tác làm ăn bình an chính của Philippines, ông Duterte lại nghĩ là không muốn thích hợp tác bình yên với Mỹ nữa, muốn "lập đoàn kết với Nga và TQuốc". Giả dụ Tổng thống Philippines thực sự muốn hoàn thành hợp tác này, ông sẽ huỷ Thoả thuận tăng mạnh hợp tác quốc phòng với Washington, nhưng đến nay ông Duterte không có động thái nào bộc lộ yếu tố đó.
Dưới góc nhìn tác động chính sách ngoại giao của Tổng thống Philippines với ASEAN, chuyên gia Parameswaran nhấn mạnh Manila sẽ đảm đương chức Chủ tịch ASEAN trong năm sau, do vậy Philippines cần biểu thị tín hiệu để các nước thành viên Hiệp hội và cả các nước liên quan ngoài khu vực thấy Manila củng cố sự đoàn kết của ASEAN, kể cả khi Philippines có các luận bàn song phương với Trung Quốc.
"Với tư cách là nhị nước bị tác động phổ thông nhất ở Đại dương Đông, vn và Philipines cần tiếp tục thúc đẩy quan niệm thông thường của ASEAN về mâu thuẫn. Giả dụ Manila và Thủ đô không chấp hành nhân tố đó, một số thành viên của khối dưới áp lực của China sẽ gây chia rẽ hơn về vấn đề này. Yếu tố đó cũng làm Bắc Kinh không run sợ về uy tín của nước lớn nữa, tăng mạnh các hành động hung hăng ở khu vực", ông Parameswaran nói.
 |
|
Địa điểm "chuỗi đảo thứ nhất" và "chuỗi đảo thứ hai". Đồ họa: BBC. |
Đọc thêm:
Việt Anh
Có thể bạn quan tâm: máy bơm nước ly tâm giá tốt
0 nhận xét: